Gönderen Konu: Kelime sormaya ne dersiniz??  (Okunma sayısı 279323 defa)

0 Üye ve 34 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı ruy-ı zemin

  • aktif yazar
  • *****
  • İleti: 1109
  • Seher vakti bereket vakti...
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #465 : 05 Ağustos 2008, 17:14:01 »

القيامة   =>> sülasi mücerredin 1. Babindan      دِرَايَةٌ      vezninden    mastar gayri mimi     قَامَ  يَقُومُ  قِِيَامَةً

لجــام   =>>   mufaale babindan 2. mastar. Cem'i    اَلْجِمَة    gelir. Emsile gibi.


لَاجم   يُلَاجِمُ   مُلَاجَمَةً   وَلِجَامًا



من سـئـل عن علم فكتمه الْـجَمَه الله  بلجام من نار  يوم القيامة
پاى مار      چشم مور      نان منلا      كس نديد

Çevrimdışı Garîb

  • okur
  • *
  • İleti: 99
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #466 : 05 Ağustos 2008, 20:09:35 »
القيامة   =>> sülasi mücerredin 1. Babindan      دِرَايَةٌ      vezninden    mastar gayri mimi     قَامَ  يَقُومُ  قِِيَامَةً

لجــام   =>>   mufaale babindan 2. mastar. Cem'i    اَلْجِمَة    gelir. Emsile gibi.


لَاجم   يُلَاجِمُ   مُلَاجَمَةً   وَلِجَامًا



من سـئـل عن علم فكتمه الْـجَمَه الله  بلجام من نار  يوم القيامة

Hocam Licâm maalesef doğru değil....

Müfaale babından değil, Sülasi Mücerredin birinci babından Sırâfün صراف  vezninde (Kitabun gibi) masdar olur.. Diğer masdarı ise Lecmün dür..

Cem'ıleri : Elcimetün (Esnimetün gibi), Lücmün (Ûrin gibi) ve Lücümün (Kütübün gibi)
şekillerinde gelir..

Hadis-i Şerifin meali : " Her kime bildiği bir ilimden sual edilir de, o kişi o ilmi gizlerse, Hazreti Allah (CC), o kişiyi kıyamet gününde ateşten bir gem ile gemler..."
Neşv ü nevâ bulmaz düşmeyincek, hâke nebât,
Mütevazî olanı rahmet-i Rahmân büyütür...

Çevrimdışı ruy-ı zemin

  • aktif yazar
  • *****
  • İleti: 1109
  • Seher vakti bereket vakti...
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #467 : 06 Ağustos 2008, 12:06:02 »
Tesekkür ederim hocam. asl1nda aklima geldide. yazamadik iste.

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ   Ayeti celile deki          الْعَالَمِينَ    ne kelime olur?
پاى مار      چشم مور      نان منلا      كس نديد

Çevrimdışı Garîb

  • okur
  • *
  • İleti: 99
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #468 : 06 Ağustos 2008, 22:41:15 »
العالميـن  el-âlemîn  : Sülasi Mücerredin IV. babından (Alem علم ve alamet علامة maddelerinden) hatem خاتم kelimesi gibi,  camid bir ism-i cem'ı olan Âlem عالم  kelimesinin cem-ı salimidir... (İzafete mebni cer haliyle)

Yani Alemin عالمين kelimesi zaten ism-i cem'i (manası itibariyle cemi olan) olan Âlem عالم kelimesinin cem'i oluyor..

Âlem عالم : Hatem خاتم kelimesi gibi ismi aletin nadir kullanılan bu sebeble de camid kabul edilen  bir vezni üzerinedir.. En iyisi ve doğrusu camid kabul etmektir.. Manası itibariye ism-i cem'i dir.. Aynen ceyş جيش (ordu) , şa'b شعب (halk) ve kavm قوم (topluluk)  kelimeleri gibi..

* Bunlar mübteda olduğu zaman fiillerinin hem müfret ve hem de cemi gelmesi caizdir..
 
والقـوم رَحَـلَ ، والـقـوم رَحـَلوُا

gibi...

Âlem عالم lafzının iki cem'i vardır.. Biri Âlemûn  عالمون diğeri ise Avâlim عـوالم dir..

Ayet-i Kerimede avalim yerine Alemun عالمون un kullanılması ( Halet-i cerri ile Alemin عالمين şeklinde) büyük bir hikmete mebnidir ki o hikmet:

* salim cemiler, mükesser cemilere göre zevil ukula işaret etmekte daha kavidir. Bunda da alemlerin terbiyesini yed-i kudretinde bulunduran Hz. Allahın Rabliğine işaret vardır..

ve..

"Hamd, alemlerin rabbı olan Allah'a (CC) mahsusdur."


« Son Düzenleme: 06 Ağustos 2008, 22:52:32 Gönderen: Garîb »
Neşv ü nevâ bulmaz düşmeyincek, hâke nebât,
Mütevazî olanı rahmet-i Rahmân büyütür...

Çevrimdışı Garîb

  • okur
  • *
  • İleti: 99
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #469 : 06 Ağustos 2008, 22:47:15 »
قال رســــــــــــــول الله صلى الله عليه وسلم:

ما أدري انا بقدوم جعفرَ او بفتح خيبـرَ  اسُرُّ 


Hadis-i Şerif'teki  قدوم  Kudüm  ve    اســــرُّ   Esürru ne kelime olurlar ?
« Son Düzenleme: 07 Ağustos 2008, 00:29:03 Gönderen: Garîb »
Neşv ü nevâ bulmaz düşmeyincek, hâke nebât,
Mütevazî olanı rahmet-i Rahmân büyütür...

Mahi

  • Ziyaretçi
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #470 : 07 Ağustos 2008, 01:03:10 »
قدوم fuûlün vezninde 4. babtan mastar


اســــرُّ Birinci babtan filii muzari nefsi mütekellim vahde


 Caferin ( Ebu tabin oğlu) gelişinemi yoksa hayberin fethinemi sevineyim bilmiyorum.
« Son Düzenleme: 07 Ağustos 2008, 01:15:34 Gönderen: Mahi »

Çevrimdışı Garîb

  • okur
  • *
  • İleti: 99
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #471 : 07 Ağustos 2008, 05:05:48 »
Aleykümselam garib hocam...
Yanlışlar,hatalar olabilir.Araştırırız , düzeltiriz ve öğreniriz biiznillah :)

Sayenizde Bu kaideyi araştırdım.Hulasatuşuruh ve bazı sarf şerhlerinde bu kaide mavcut.Yalnız isti'mali az olan bir kaide.Ayrıyeten Mollacamide Peygamberlerin isimlerinden altısının arabca diğerleri acemi ismdir diye geçtiğinide unutmamak gerek.Nitekim Hadisi şerifte de böyle geçmiş.
Aslında ilk cevab yazmamın sebebi Süleyman ismi bir peygamber ismidir.İsmi tasğır olamaması lazım düşüncesiydi.
Bu müzakereden şu sonuç çıkıyor; Biri sizin yazdığınız gibi sıfatı müşebbeheden ismi tesğır olması,Diğeri ise a'cemi isim olmasıdır.
Ama ben peygamber ismini,ismi tasğır yapmaktansa acemi bir isim olmasının tercih edilmesi taraftarıyım.
Kaidenin tarafımı olurmuş derseniz, evet olmaz ama istisnalarda kaideyi bozmaz.
Selamlar.

Kıymetli hocam..

1) En başta şunu söylemek isterim . Mezkur kaide, Arapçada cari olan bir kaıdedir.. Yani üzerine bina inşa edilir.. Kelimat üzerinde ceryan eder.. Öyle olmasa bu kelimelere şaz denilir geçilir..

Şimdi mesela elimize  كاتبون “katibûn" veya    عبقري “abkariyyün”  kelimeleri geçti. Veya herhangi bir salim cem'ı veyahut da tesniye. Bunların tasgirini bu kaide olmazsa nasıl yapacağız.? Kavaid, kendisiyle az veya çok karşılaşılsın, sahasında vuku bulması muhtemel  hataları dizginleyen , şekil veren kanallardır... Bazen önem verilmeyen bir kaide sebebiyle çok büyük lisan hatalarına düşülür.. Bu sebeble kaideler can kurtarıcıdır.. Sizin de bu kanaatte olduğunuza eminim..

2) Diğer bir husus, Molla Cami’de “Peygamberlerin isimlerinden altısının Arapça diğerlerinin ise acemi isim” olduğu yazmıyor.

Aksine “Peygamber isimlerinden sadece altısının munsarif olduğu ve bu munsarif altı isimden dördünün Arabi olduğu” yazmakta…

Yani bu demek değil ki geriye kalan gayr-i munsarif isimlerin hiç biri Arapça değil… Tıpkı gayr-i munsarif  “Ahmed” kelimesinin Arabi oluşu gibi…

Mamafih, zaten esma-i enbiyadan ekserisinin acemi olduğu herkesçe malumdur.. Ve çoğu da İbranicedir. Ve bazısı ise Süryaniyyül'-Asıl dır..

3) İsm-i Tasgir güzel manalarda en iyi peygamberlere yakışır.. Zira tevazu ve ubudiyetin mahz-ı resmidir.. Cenab-ı Kibriya karşısında olabildiğince küçülmek ne büyük makamdır..

Tıpkı Şuayb شعيب  ve  Uzeyr   عزير Aleyhime’s-selam gibi….

Siz ism-i tasgir olarak sadece bir Süleyman’a (AS) razı gelmezken, Mevlamız demek o kadar razı olmuş ki iki tane daha ism-i tasgir sahibi nebisini kelamına almış…

Artık sizin istisnai tercihinize göre bu mubarek zatlar isim mi değiştirir bilemiyorum…  :)
« Son Düzenleme: 07 Ağustos 2008, 11:01:47 Gönderen: Garîb »
Neşv ü nevâ bulmaz düşmeyincek, hâke nebât,
Mütevazî olanı rahmet-i Rahmân büyütür...

Mahi

  • Ziyaretçi
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #472 : 07 Ağustos 2008, 22:35:07 »
عُلَمَاءُ      ne kelime olur?   :)   :p

4. babdan âlimün lafzının cemisidir.

Çevrimdışı ruy-ı zemin

  • aktif yazar
  • *****
  • İleti: 1109
  • Seher vakti bereket vakti...
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #473 : 07 Ağustos 2008, 22:56:35 »
Nasil gelmis abi.4. babtan alimün alimani alimüne diye geliyor sanki.
پاى مار      چشم مور      نان منلا      كس نديد

Çevrimdışı Garîb

  • okur
  • *
  • İleti: 99
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #474 : 08 Ağustos 2008, 17:22:51 »
نصحي    =>>   sülasi mücerredin 3. babindan mastar gayri mimi. Mastarlari      نَصْحًا  و  نُصُوحًا       diye geliyor. النَّصْح  (Ennesh)  kelimesinin    النُّصْح   (Ennüsh)  diye okunmasi da caiz oldugundan dolayi nüshi diye geliyor galiba. Mütekellim yasina muzaf olmus.



نجوتم     =>>   sülasi mücerredin 1. babindan fiili mazi cem'i müzekker muhatap.

 نَجَا  نَجَوَا  نَجَوْا  نَجَتْ   نَجَتَا نَجَوْنَ  نَجَوْتَ  نَجَوتُمَا  نَجَوْتُمْ
 

Meali =>> iste su benim size nasihatimdir. Eger kabul ederseniz kurtulursunuz. Kabul etmezseniz sizin degistirdiklerinizi yapin.


Kaçinci mektup ta geçiyor abi bu söz.

Bu beyt, Mevlâna Ahmed Berki'nin müridlerine yazılmış olan 374. mektupta geçiyor..


نـُـصْـحاً  Nush : Dediğiniz gibi III. babdan masdar olur... Lakin Neshan masdarına bağlamanıza gerek yok.. Bizatihi Şü'lün شـُـعْلٌ veninde masdardır.. Bu N_S_H  نصح maddesinden gelen diğer masdarlar; Nashan  نصحا ,   Nasâhaten نصاحة  , Nusûhan  نصوحا  kelimeleridir..

Bir de beytin mansını verirken, ikinci mısra sonunda ki   بدا  "bedâ" fiiline, sanırım  بدل "bedele"  fiiliyle karıştırarak "değiştirmek" manası vermişsiniz.

Orada "bedâ leküm" : "Size ne görünüyorsa (zahir oluyorsa)" manasındadır..

Yani beytin manasını verecek olursak:

"İşte bu benim size olan nasihatimdir.. Şayet kabul ederseniz,

Kurtulursunuz. Yok kabul etmezseniz, artık size ne gözüküyorsa, ne zahir oluyorsa (ne işinize geliyorsa) onu yapın..."

Neşv ü nevâ bulmaz düşmeyincek, hâke nebât,
Mütevazî olanı rahmet-i Rahmân büyütür...

Çevrimdışı Garîb

  • okur
  • *
  • İleti: 99
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #475 : 09 Ağustos 2008, 19:54:22 »

                                            قال فرزدق

كَمْ عاقِلٍ عاقل اعْيَتْ مَذَاهِبُهُ   ***   و جَاهِلٍ جاهِلٍ تَلْقَاهُ مَرْزُوقًا
هَاذَاالْلذِى تَرَكَ الْاَوْهَامَ حاإرَةً  ***  و صَيَّرَالْعَالِمَ النِّحْرِيرَ زِنْدِيقًا 



زِنْدِيقًا    ve     اَوْهَامَ   ne kelime olur?


زنديق  Zındık : Farisi asllı bir kelime olup zaman içinde taarrüb etmiştir.. Yani muarrab (Arapçalaşmış) bir kelimedir.. Hatta "Zındık oldu, zındıklaştı" manasına, Arapçada bu kelimeden Tezendeka  fiili türetilmiştir..

Farsça aslı zendi-giray زَنْدِ كِرَاي   dır.. Manası dehrî ( zamana inanan, ateist, inkarcı ) demektir.. Kelam kitaplarında gördüğümüz dehriler için kullanılan bir sıfattır..   

Evhâm  أوهـــــــام  : Sülasi Mücerredin II. babından masdar olan Vehm'in  وهماً cem'ı mükesseridir.. 

* İkinci beyitin ilk mısraındaki :  "Haze'l-lezi"  ve "hâiraten" kelimelerinin doğru yazılışı şu şekilde olacak:  هذا الذي ترك الأوهام حائرة

Şiirin manası:

" Nice akıllılar vardır ki, gidişatları perişandır.( Darlık içerisindedirler..)
Ve nice cahiller vardır ki onlarla  (bir çok nimetler içiinde ) rızıklanmış oldukları halde karşılaşırsın..
İşte bu (şaşırtıcı) hakikat, zihinleri hayrette bırakmakta ve eşsiz alimi zındığa çevirmekte.."
« Son Düzenleme: 09 Ağustos 2008, 19:58:23 Gönderen: Garîb »
Neşv ü nevâ bulmaz düşmeyincek, hâke nebât,
Mütevazî olanı rahmet-i Rahmân büyütür...

Çevrimdışı ruy-ı zemin

  • aktif yazar
  • *****
  • İleti: 1109
  • Seher vakti bereket vakti...
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #476 : 11 Ağustos 2008, 15:11:09 »
إِنَّ اللَّهَ لاَ يَنْظُرُ إِلَى صُوَرِكُمْ وَأمْوَالِكُمْ وَلـكِنْ يَنْظُرُ إِلَى قُلُوبِكُمْ وَأعْمَالِكُمْ
 
 sizin ne dış görünüşünüze ne de mallarınıza bakar. Ama o sizin kalplerinize ve işlerinize bakar.

Müslim, Birr, 33; ibn Mâce, Zühd, 9;

Ahmed b. Hanbel, 2/285, 539.
« Son Düzenleme: 12 Ağustos 2008, 12:27:21 Gönderen: ruy-ı zemin »
پاى مار      چشم مور      نان منلا      كس نديد

Çevrimdışı Garîb

  • okur
  • *
  • İleti: 99
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #477 : 18 Ağustos 2008, 22:34:48 »
Nebî نبي : Sülasi Mücerredin III. Babından Fe'îlün  فعيـل  vezninde Sıfat-ı Müşebbehe olur. Manası Allah (Azze ve Celle) den Haber veren demektir. Aslında Nebi’ün  نبيء  şeklinde hemzeli gelmesi de caiz ise de, Peygamber Efendimizin  emri sebebiyle Nebiyyün  نبي şeklinde hemzesiz söylenmesi her zaman tercih edilmiştir.. Cem’ı: Enbiya أنبياء  ,  Nübe’â  نبآء  ve Nebî’ûn نبيئون (Nebiyyûn)  نبيون  şekillerinde gelir..   

Masdar NEb'en نبأ ve Nübû'eten نبوءة (ba'del-i'lal, Nübüvveten) olarak gelir.. Çok az da olsa Nebi kelimesinin N-B-V  نبا maddesinden geldiğini söyleyenler olduysa da bu ilim dünyasında pek kabul görmemiştir..

Efzal   أفضل  : Sülasi Mücerredin I. Babından ism-i tefzıl olur.

Rasül-i Zişan Efendimiz (SAV) buyurmuşlardır ki;
“İman, yetmiş küsur şubedir. Bu şubelerin en faziletlisi, -La ilahe illAllah- demektir. En alt mertebede olanı ise yol üstünde (insanlara) eziyet veren bir şeyi kaldırmaktır. Haya da imandan bir şubedir.”
Neşv ü nevâ bulmaz düşmeyincek, hâke nebât,
Mütevazî olanı rahmet-i Rahmân büyütür...

Çevrimdışı hezarfen

  • Yeni üye
  • *
  • İleti: 18
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #478 : 20 Ağustos 2008, 18:56:58 »
selamün aleyküm 
  " عبادة "  sülasi mücerredin 1.babından mastar," الســـيـدة"  sülasi mücerredin 5.babından sıfat-ı müşebbehenin müennesidir.Aslı  "سويد"   dür.
یا رسول  الله  چه با شد  چون  سگ اصحا ب  کهف
      داخل  جنت   شوم  در   زمره   اصحا ب  تو     
    او  رود  در  جنت  من  در جهنم  کی  روا ست    
 او  سگ  اصحا ب  کهف  من  سگ  اصحا ب  تو      
                      ملا جا مى  حضرتلرى

Çevrimdışı hezarfen

  • Yeni üye
  • *
  • İleti: 18
Ynt: Kelime sormaya ne dersiniz??
« Yanıtla #479 : 21 Ağustos 2008, 15:44:02 »
       Aslında mesele münadanın terhimiyle alakalı.
یا رسول  الله  چه با شد  چون  سگ اصحا ب  کهف
      داخل  جنت   شوم  در   زمره   اصحا ب  تو     
    او  رود  در  جنت  من  در جهنم  کی  روا ست    
 او  سگ  اصحا ب  کهف  من  سگ  اصحا ب  تو      
                      ملا جا مى  حضرتلرى