Sevme,sevdiğini belli et!

[İsra]

Anne-baba olarak çocuklarınızı seviyor olabilirsiniz, ancak bunun yeterli olmadığını artık biliyorsunuz. Onun sevgi dilini keşfedip bu dile göre sevginizi belli etmenin zamanın geldi.

İnsanın, kabaca beden ve ruh olarak iki kısımdan oluştuğunu söyleyebiliriz. Bedenimizin yemek, içmek, uyumak gibi ihtiyaçları olduğu gibi ruhumuzun da ihtiyaçları var. Ne var ki, biz bedenimizin ihtiyaçların karşılarken, günde 3 kez yemek yiyip, defalarca su içerken, en az 6-8 saat uyurken ruhumuzun ihtiyaçlarını hep öteliyoruz. Hâlbuki yemek yemeyen bedenimiz nasıl çöküyorsa, su almayan vücudumuz nasıl tükeniyorsa ihtiyaçları karşılanmayan ruhumuz da bir süre sonra çöküşe geçiyor.

Ruhumuzun ihtiyaçlarının ilk sırasında “sevgi” yer alıyor. Gün içerisinde yeterli sevgi ile beslenmeyen ve ihmal edilen ruhumuzda çeşitli marazlar ortaya çıkabiliyor. Biz büyüklerin ruhunda bile derin yaralara sebep olan sevgisizlik, çocukların dünyasını alt üst ediyor.

Sevgiden mahrum bırakılan çocuklarda ruhi hastalıklar ve davranış bozuklukları oldukça sık görülüyor. Bu nedenle çocuk psikolojisinin en temel kavramlarından biri sevgi. Sevgi o derece önemli ki, psikologlar “Eğer çocukta yanlış giden bir şeyler varsa çok büyük olasılıkla bunun temel nedeni sevginin azlığı ya da fazlalığıdır.” diyorlar. Yani çocuklarda yaşanan sorunlarda ilk olarak sevgi penceresinden olaya bakıyoruz. Sevgi sorununu çözdüğümüzde genelde çocukların davranış sorunlarını da çözmüş oluyoruz.

Her anne-baba çocuğunu sever, bunu biliyorum. Ancak “sevmek” ve “sevdiğini belli etmek” birbirinden farklı kavramlar.  Çocuklarını derinden seven ancak bu sevgiyi belli etmeyen anne-babalar, farkında olmadan çocuklarının ruhunu incitiyorlar. “Hocam ne gerekiyorsa alıyorum, harçlığını veriyorum, okula gönderiyorum.” gibi cümleler sevgi gösterisi değil bir anne-babalık görevidir. Sevgi gösterisinde çocuğunuz, derin bir şekilde sizin onu sevdiğinizi hissetmelidir.

Garry Chapman bu konuyu bir adım öne götürüyor ve diyor ki: “Sevdiğini belli etmek bile yeterli değildir, önemli olan sevdiğini sevdiğiniz kişinin sevgi dilini kullanarak belli etmektir.” Yani siz sevdiğinizi çocuğunuza bir şekilde belli edebilirsiniz ama kullandığınız yol çocuğunuzun sevgi dili değilse bu gösteri ve belli etme çabası pek işe yaramayacaktır.

5 Sevgi Dili

Chapman, yaptığı mesleki çalışmaların sonunda her insanın farklı sevgi dili olduğunu keşfetti ve ortaya “5 Sevgi Dili” kavramını attı. İnsanların bu beş dilden biri ile sevgisini belli ettiğini ve sevgi beklerken de kendi sevgi dili ile sevgiyi görmek istediğini belirtti. Şimdi bu beş sevgi dilini beraber inceleyelim:

Hizmet Davranışları: Bazı insanlar sevgilerini sevdiği kişiye hizmet ederek belli ederler. Onların işini görmekten mutluluk duyarlar. Eğer çocuğunuzun sevgi dili hizmet davranışlarıysa çocuğunuz muhtemelen sizin çayınızı getirmek, işlerinizi yaparken size yardımcı olmak isteyecektir. Babasının yanında durup da  “Babam bir şey dese de yapsam” diye bekleyen çocuklar, sevgi dili hizmet davranışı olan çocuklardır. Bu çocuklara sevgi göstermenin yolu, yaptıkları işlerde (odasını toplamak, ödevlerini yapmak, çantasını hazırlamakta) onlara yardımcı olmaktır. Bakın, bu işleri “onların adına yapmak”tır demiyorum, onlara “yardımcı olmak”tır diyorum. Çünkü bir işi onların adına yaptığınızda ve bunu tekrar ettiğinizde çocuklarınızın sorumluluk duygusunun gelişmesine engel olursunuz.

Hediye Almak: Sevgiyi ifade etmenin yollarından biri de hediye almaktır. Hediye, sevginin somut göstergesidir. Sevgi dili hediye almak olan çocuklar anne-babalarına küçük hediyeler getirerek sevgilerini belli ederler. Bazen dışarıdan koparılan bir çiçek, bazen bir el işi, bazen para ile alınan bir hediye size veriliyorsa çocuğunuzun sevgi dili hediye almaktır ve siz de ona sevdiğinizi hediye alarak belli etmelisiniz.

Fiziksel Temas: Sevgi dili dokunmak olan çocuklar ise sevdiğini dokunarak, fiziksel temas kurarak belli ederler. Kucağınızdan inmeyen, sizinle güreşen, sarılıp öpen ve “Canım annem-babam” diyen bir çocuğunuz varsa, muhtemelen sevgi dili fiziksel temastır ve bu çocuklar sevildiğini fiziksel temas yoluyla anlarlar. Bu çocuklara hediye almak yerine onlara dokunmak, sarılmak, onları okşamak, öpmek ve onlarla fiziksel temas içeren oyunlar oynamak daha doğrudur.

Onay Sözleri: Bir diğer sevgi dili de onay sözleridir. Sevgi dili onay sözü olan kişiler iltifat, taktir cümleleri duymak isterler. Cesaret verici sözlerden hoşlanırlar. Sevdiklerini güzel sözle belli ettikleri gibi sevildiklerini de güzel cümleler içinde duymak isterler. Eğer çocuğunuzun sevgi dili onay sözleri ise “Bir tanecik babacığım/anneciğim, seni çok seviyorum, özlüyorum, çok güzelsin/yakışıklısın.” gibi cümleler kuracaklardır. Bu çocuklar sevildiğini güzel cümleler duydukları zaman hissederler.

Nitelikli Beraberlik: Sevgi dili nitelikli beraberlik olan çocuklar anne-babaları ile birlikte nitelikli bir beraberlik geçirmek isterler. Onlarla birlikte oyunlar oynamak, gezmeye çıkmak, belki çizgi film izlemek bu çocuklar için önemlidir. Nitelikli kelimesinden kasıt, anne ve babanın tüm dikkatini çocuğa vermesidir. Bir yandan kendi işinizi yaparken diğer yandan çocuğunuzla ilgileniyor gibi görünmek nitelikli beraberlik değildir. Çünkü nitelikli beraberlikte tüm dikkat çocuğun üzerinde olmalıdır.

Anne-baba olarak çocuklarınızı seviyor olabilirsiniz, ancak bunun yeterli olmadığını artık biliyorsunuz. Onun sevgi dilini keşfedip bu dile göre sevginizi belli etmenin zamanın geldi. Çocuğunuzun sevgi dili nitelikli beraberlikse ve siz akşam hediye götürerek ona sevginizi belli edeceğinizi düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Onun sevgi dili fiziksel temassa ve siz güzel sözlerle onu sevdiğinizi söylüyorsanız yine eksik bir işlem yapıyorsunuz. İdeal anne-baba çocuğunun birincil sevgi dilini keşfeden ve o dilde çocuğa sevgisini belli eden anne-babadır.  

“Çocuğumun sevgi dilini nasıl keşfedebilirim?” diye merak ediyorsanız size, “Onun size sevgisini nasıl ifade ettiğini inceleyin” derim. Size hizmet ederek mi, yoksa sarılarak mı, yoksa güzel sözlerle mi, hediye vererek mi yoksa sizinle vakit geçirmek isteyerek mi sevgisini belli ediyor? Onun size sevgisini belli etme yolu aynı zamanda onun sevgi dilidir.

Çocuğunuzda bir davranış bozukluğu görünmeye başladıysa, son zamanlarda yaramazlıkları ve hırçınlığı arttıysa, tırnak yeme gibi davranışlar baş gösterdiyse bunun en büyük nedenlerinden bir tanesi sevgi eksikliğidir. Bu nedenle çocuklarımızda bir sorunla karşılaştığımızda ilk yapmanız gereken onun sevgi dilini kullanarak yine onun sevgi deposunu doldurmaktır. Çünkü sevgi birçok ruhsal ve davranışsal problemi çözecek gücü kendisinde barındırmaktadır.

Psikolojik Danışman/Pedagog Mehmet Teber – Haber 7