S.a
Hocamız çok güzel ve öz bir şekilde bilgi vermiş ama ihitlaf mevzuunu 3 ana başlıkta toplamış. Şahsen yaptığım araştırma neticelerini kısaca bahsedeceğim. bu bahsi mollacami.com dada anlattım.
Rüyet bahsi öncelikle coğrafi bir mevzudur. Hz. Peygamberimizden evvel de insanlar (ve o günki inananlar da) bu hususa ehemmiyet vermişlerdir. Ay takviminin esasını oluşturmaktadır. Bu sebeble hadiseye önce coğrafi veya astronomi açısından ele almamız lazım gelir.
Öncelikle ayın fazlarını (moon phase), evrelerini incelemeliyiz. Batan ay veya son hilal den başlanır ay gözlemi yani rüyeti hilal. Çünki Batan ay sonrası doğan ay çıkmaktadır. Buda en az 3-4 gün akşamını kapsar. Batan ayın yani batan hilalin ağzı sağ tarafa bakar. Daha sonra tamamen kararır. Tıpkı dolunayın tam tersi gibi.Ay ilk yeni ay olduğunda tamamen karanlıktır. Yaklaşık 7 ila 9 saat geçtikten sonra ilk hilal doğar. Doğan hilalin ağzıda sol tarafa bakar. Burada ki linkleri tıklarsanız göreceksiniz.
http://www.moonsighting.com/moonphoto.html . Dikkat ederseniz New Crescent Moon ifadesi geçenler doğan hilal dir.Old Crescent Moon ise batan hilaldir.
Hulasa öncelikle batan hilalden gözlenmeye başlanır. Ayrıca gözlem saatide akşam namazı önüdür. Çünki Batan veya Doğan hilal ancak o vakitte görünür. İlerleyen saatlerde gece, gece yarısı sabaha karşı veya gündüz görünmesii imkansızdır. Çünki Ayın, Dünyanın(gözlemcinin) ve Güneşin pozisyonu gereği ay kör noktadadır. Gözlemcinin olduğu tarafın tersindedir. Ancak ve ancak akşam ezanı önü veya civarı görünür. Bu anlattığımız tabiki çıplak gözle yapılan gözlemdir. Elbette uydudan gözlem tekniğide hayatımıza girmiştir. Zaten ihtilaf asıl burda olmaktadır. Mesela bu adrese bir göz atınız
http://www.fourmilab.ch/cgi-bin/Earth/action?opt=-m&img=MoonTopo.evif buradan uydu vasıtası ile ayı gözlemleye bilirsiniz. Bu içinde bulunduğumuz zil hicce ayının başlangıç tarihinin üzerinde bir bakalım, en alt satırda UTC yi işaretleyip tarih kısmına 2007-12-09 18:00:00 yi yazdınız ve UPDATE ye tıkladığınızda gelen ay resmine ve altına bakarsanız 1 dakikalık yeni ay olduğunu göreceksiniz. Evet bu yeni aydır ama hilal değildir. Bu yeni ay diye yarın yeni takvim ayınında başladığı manasına gelmez çünki ortada henüz çıplak gözle ve uydudan görülecek bir hilal yoktur. Devam ediyoruz UTC den saati ilerletelim mesela ertesi sabah yapalım 2007-12-10 03:00:00 diyelim yani 8 saat ekledik. Gelen resimde anca ince bir çizgi şeklinde ağzı sağa bakan hilal çıkmaya başladı. AMA BU HİLAL MALESEF GÖZLEMLE GÖRÜNMEZ ÇÜNKİ DÜNYANIN AYDINLIK TARAFINDADIR VE DEDİĞİMİZ GİBİ AKŞAM EZANI CİVARI DEĞİLDİR. HİLAL ÇIPLAK GÖZLE 2007-12-10 18:00:00 UTC YAZDIĞIMIZDA GÖRÜNECEKTİR ÇIPLAK GÖZLE VE AKŞAM VAKTİ. Dikkat ederseniz 21 saatlik bir doğan yeni ay, ancak doğan hilal oldu. Ama malesef 1 gün sonra, önce değil.
Biz burada dilimizin döndüğü kadarı ile astronomi ilmini kullanarak bişeyler anlatmaya çalıştık. Eğer anlaşılmayan hususlar olursa yazışmaya devam ederiz. Fıkhi açıdan zaten kaynaklarda kıymetli bilgiler mevcuttur. Fakat anlattığımız şekilde bilgi malesef internet mekanında yoktur.(veya rastlamadım).Umarım faydalı olmuştur.
Ayrıca
http://ruyet.org/ adresine bakınız.
Son olarak bilgisayarınızdan google "hebrew calender" yazarak yahudi takvimi ile alakalı bir çok dökümana ulaşabilirsiniz. Hatta outlook gibi olup hem hicri hem rumi hemde ibrani takvimi bir arada barındıran programlarda mevcut. Bunları nedenmi anlatıyorum şu sebebten. Yahudilerde kameri takvim kullanmaktadırlar. Ve her ne kadar ayın evrelerini gözlemleselerde kendilerinin sonradan ihdas ettikleri şeriat çercevesinde ay başlangıcını 1 gün öne almaktadırlar. Şöyleki 2 bayram arka arkaya gelmemesi lazımdır. Eğer 2 bayram günü ardışık olrak denk gelirse ayın 1. gününü öne çekip arasına 1 gün atarlar.Misal diyelimki 14 ADAR günü mayasız ekmek bayramı cuma gününe geliyor.Arkası C.tesi günü yani ŞABAT bayramı oluyor ve iki bayram arka arkya geldiği için 1. gün öne alınınca 14 adar cuma değil perşembeye geliyor ve arada cuma günü boş kalıyor. HA BU ARADA İKİ BAYRAM ARASI DÜĞÜN OLMAZDA BURADAN GELMEKTEDİR.ÇÜNKİ DÜĞÜNDE BAYRAM SAYILDIĞI İÇİN 3 BAYRAM ÜST ÜSTE GELDİĞİ İÇİN YAHUDİLERDE YASAKLAMIŞTIR. AMA BU İSRAİLİYATTA DİNİMİZE SOKULMUŞTUR MALSESEF. Ve ilginçtir son 10 sene için yaptığım araştırmada ramazan ayında İslam ülkeleri arasında ihtilaf olduğunda yahudilerde hep günü bir öne almışlardır. Acaba bu kadar tesadüf olabilirmi ?
ŞİMDİLİK BU KADAR SELAMETLE KALINIZ.
" Ya Rabbi! Senin Kahhar ismini seviyorum " Abdulkahir Hackerullah